Kripto varlıkların ödemelerde kullanılması, 16 Nisan 2021 tarihli ve 31456 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik” ile yasaklandı.
Mayıs 2020’de kripto paraların “boğa sezonu”na girmesi nedeniyle, kripto paraların popülerliği giderek artmış, farklı sektörlerde kripto paralar ile ödeme alınabilmesi ise birçok ülkede kripto paraların yasal olarak düzenlenmesine sebebiyet vermişti.
Türkiye’de ise Hazine ve Maliye Bakanlığının 16 Mart tarihinde “Kripto varlıkları yakından takip ediyoruz, kaygılarımız var.” açıklaması ve 24 Mart’ta Dijital Para Yasasının bu sene içerisinde yürürlüğe gireceği belirtilmişti.
Merkez Bankası Açıklaması
Merkez Bankası 16 Nisan’da yaptığı duyuruda, aşağıdaki açıklamalarda bulunmuştur; “Kripto varlıklar herhangi bir düzenleme ve denetim mekanizmasına tabi olmaması, merkezi bir muhatabın bulunmaması, piyasa değerlerinin aşırı oynaklık göstermesi, anonim yapıları nedeniyle yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, cüzdanların çalınabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi ile işlemlerin geri dönülemez nitelikte olması gibi nedenlerle ilgili taraflar açısından önemli riskler barındırmaktadır.
Son dönemde, söz konusu varlıkların ödemeler alanında kulanılmasına ilişkin çeşitli girişimlerin oluşmaya başladığı gözlenmiştir. Bu varlıkların ödemelerde kullanılmasının, yukarıda bahsedilen sebeplerle işlemin tarafları açısından telafisi mümkün olmayan mağduriyetler yaratma ihtimali bulunduğu ve bu alanda mevcutta kullanılan yöntem ve araçlara karşı güven zaafiyeti meydana getirebilecek unsurlar içerdiği değerlendirilmektedir.”
Yönetmelik’in Amacı ve Kapsamı
Yönetmelik’in 1. maddesi uyarınca Yönetmelik’in amaç ve kapsamı; “Yönetmeliğin amacı, ödemelerde kripto varlıkların kullanılmamasına, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılmamasına ve ödeme ve elektronik para kuruluşlarının kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık etmemesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.” olarak ifade edilmiştir.
Kripto Varlıklara Yönetmelik Kapsamında Tanım Yapıldı
Yönetmelik’in 3/1. maddesinde kripto varlıkların tanımı yalnızca bu Yönetmelik’in uygulanması anlamında yapılmış olsa da, elektronik paradan sonra Türk Hukuku kapsamında kripto varlıklar tanımlanmış oldu. Bu tanımın genel bir tanım olup olmayacağı uygulama ve gelecek gelişmeler ile belirlenecek.
Bu madde uyarınca kripto varlıklar; “Bu Yönetmeliğin uygulanmasında kripto varlık, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade eder.”
Doğrudan Ödeme Yasağı
Yönetmelik, kripto varlıkların ödemelerden “doğrudan veya dolaylı olarak” kullanılmasını kesinlikle yasaklıyor. Bu kapsamda, Türkiye’de kripto varlıklar ile yapılabilecek her alışveriş yasaklanmış oldu.
Doğrudan Ödemelerde Hizmet Olarak Sunulması
Yönetmelik’in 3/3. maddesine göre; “Kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamaz.” denilerek; elektronik para kuruluşları, ödeme kuruluşları ve bankalar da dahil olmak üzere kripto varlıkların ödemeler için kullanılmasına hizmet sunulması da yasaklanmıştır. Bu kapsamda kripto para borsalarının da işlemlerine kısıt getirilmesi düşünülebilir ve madde esnetilebilir.
Ödeme Hizmetlerinin Sunulmasında ve Elektronik Para İhracında Kripto Varlıkların Kullanılmaması
Yönetmelik’in 4. maddesine göre;
(2) Ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemez.”
Bu madde ile ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ilişkin alım satım başta olmak üzere, transfer ve ihraç hizmeti veren platformlara da aracılık edemeyecek. Bu maddeden kripto paraların kullanımı ile çok popüler hale gelmiş Paribu ve Papara oluşumlarının faaliyetleri yasaklanmış oldu. Bu madde ile artık yalnızca bankalar aracılığı ile kripto varlıklar işlem görebilecek.
Kripto Varlıklar ile İş Modelleri Geliştirilmesi Yasaklandı
Yönetmelik m.4/1 uyarınca; “Ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremez, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamaz.”
Bu madde ile ödeme hizmeti sağlayıcıları, kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılmasına ilişkin bir iş modeli geliştiremeyecek veya bu tür iş modellerine hizmet sunamayacak. Bu kapsamda kripto varlıklar ile işlem gören, farklı projeler yürüten birçok start-up da günümüz itibariyle iş göremeyecek duruma geldi.
Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik, 30 Nisan’da yürürlüğe girecek.
Sonuç olarak, bu Yönetmelik ile birlikte;
- Kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamayacak, kripto varlıklar ile alışveriş yapılamayacak;
- Ödeme ve elektronik para kuruluşları kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemeyecek;
- Ödeme hizmeti sağlayıcıları, kripto paralar ile iş modeli geliştiremeyecek ve geliştirilen iş modellerine de hizmet sunamayacak,
- Yönetmelik 30 Nisan’da yürürlüğe girecek.
Kaynak: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/04/20210416-4.htm
Daha önce