DERS 03 – Yabancı Ülkelerdeki Yargı Bilişim Sistemleri
e-codex
e-CODEX Projesi Online Veri Değişimi ile e-Adalet İletişiminin İngilizcesi olan e-Justice Communication via Online Data Exchange isminin baş harflerinden türetilmiştir.Avrupa Komisyonu tarafından desteklenen ve ülkemizin de mali destek vererek taraf olduğu Rekabet Edebilirlik ve Yenilik Çerçeve Programı bileşenlerinden Bilgi ve İletişim Teknolojileri Politika Destek Programı(ICT-PSP) kapsamında hazırlanan bu projenin genel olarak amacı,
- adalet sistemlerinin bütünleşerek elektronik ortamda haberleşmesini ve ulusal yargı sistemleri arasında ortak bir platform üzerinden karşılıklı işlem yapabilmesini sağlamak,
- yargısal dokümanların, karar ve bilgilerin elektronik ortamda değiş tokuşunu gerçekleştirmek
- üye ülkelerin aktiviteleri arasında yatay olarak karşılıklı işlem yapabilmeyi sağlama,
- yargı için güvenli bir network kurma, elektronik kimlik yönetimi sağlama (örneğin avukat, mahkeme, hâkimler için) şeklindedir.
Bu, yargısal süreçleri basitleştireceği gibi yargılama masraf ve sürelerini de vatandaşlar ve yargı yönetimi lehine kısaltılacaktır.
e-codex ortak yaklaşımlar ve standartlar geliştirilerek aşağıda belirtilen yapı taşları geliştirilecektir:
- Gerçek ve tüzel kişiler, görevler, yetkiler, haklar, kullanıcı kimlik denetimi ve yetkilendirmesi için e-Kimlik yönetimi,
- e-İmza, doğrulama ve uygulama
- e-Ödeme
- e-Dosyalama, belge ve verilerin paylaşımı
- belge standartları
Ayrıca, tüm Üye Devletler, hukuk meslekleri, endüstri ve diğer paydaşlara projedeki gelişmeler hakkında güncel bilgiler temin etmek amacıyla yoğun iletişim faaliyetleri yürütülecektir.
Son olarak, e-CODEX, Avrupa e-Adalet Konsey Eylem Planı ve Komisyon tarafından yayınlanan Avrupa’da e-Adalet Stratejisine ilişkin Tebliği dikkate almaktadır ve Avrupa e-Adalet portalının daha fazla geliştirilmesine destek sağlayacaktır.
Proje, STORK, PEPPOL ve SPOCS gibi birlikte çalışabilen kardeş projeler tarafından geliştirilen çözümleri benimseme konusunda güçlü bir taahhüt sergilemekte ve/veya bu çözümleri benimsemektedir. Bu projenin katılımcıları, Avrupa için uygulamadaki sınırlar ve teknik sınırların sayısını azaltarak sürdürülebilir bir e-Adalet alanının oluşturulmasına yönelik gerçek bir işbirliğine dayalı yaklaşımını benimsemeye isteklidir.
Projenin faydaları nelerdir?
Proje, çeşitli adli hizmetlerin daha pürüzsüz sınır aşan işleyişiyle sonuçlanacaktır. Bu çözüm, tüm Ab Üye Devletlerine ölçeklenebilir olacaktır. En önemlisi, proje pilot uygulamaların süresi bittikten sonra da sürdürülebilir olacak şekilde uygulanacaktır. Sınırsız iç pazarın gerçekleştirilmesine yönelik bir yapı taşı olarak, bu proje AB içerisindeki hukuki sorunlarınızın güvenli ve kolay bir şekilde çözümünü sağlayarak zamandan ve paradan tasarruf sağlayacaktır.
Projede sizin işinize yarayacak neler var?
Diyelim ki başka bir Avrupa ülkesinde internet satışı üzerinden bir bisiklet aldınız ve tedarikçi size bisikleti teslim etmedi. e-CODEX, söz konusu satıcı aleyhine dava açmanıza yardımcı olacak araçları geliştirecektir. Farklı kurumlara başvurmadan (ve çeşitli formları doldurmadan) sadece bilgisayarınızın başında oturarak, her şeyi kendi dilinizde yapabilirsiniz.
Hükümetler, para cezalarını tahsil etmek amacıyla e-CODEX’i kullanabilir. Başka bir AB ülkesinde hız sınırını mı aştınız? Bu hız sınırını aşma cezasını kendi ülkenizden alacaksınız. Ayrıca bu cezayı kendi yerel kurumunuza ödemek zorundasınız
ÜYELER
Projede Yer Alan Ülkeler
|
Almanya Northrhine-Westphalia Adalet Bakanlığı, e-CODEX projesinin idaresinde üstlendiği liderlik aracılığıyla e-Adalet hizmetlerinin tüm Avrupalılar için daha şeffaf hale getirilmesinde kilit bir rol oynamaktadır.
Koordinatöre ulusal adalet bakanlıkları (15 ülkenin) olarak veya bu bakanlıkları temsil eden ilgili 18 ortağın yer aldığı bu öncü girişimi desteklemek üzere diğer kurumları/kuruluşları teşvik etme görevi verilmiştir. Bu durum, farklı idari ve hukuki kültürleri ve gelenekleri temsil ettiği için Avrupa Birliğinin coğrafi olarak bütünüyle kapsanmasını sağlayacaktır.
Kordinatör
Almanya
Justizministerium des Landes Nordrhein-Westfalen
Avusturya
Belçika
Federale Overheidsdienst Informatie- en Communicatietechnologie
Service public fédéral justice
Council of the Notariats of the European Union
Council of Bars and Law Societies of Europe
Çek Cumhuriyeti
Ministry of Justice of the Czech Republic
Fransa
Ministère de la Justice et des Libertés
Yunanistan
Aristotelio PanepistimioThessalonik
Macaristan
Közigazgatási és Igazságügyi Minisztérium
Italya
Malta
MALTA INFORMATION TECHNOLOGY AGENCY
Portekiz
Instituto das Tecnologias de Informação na Justica
Estonya
Romanya
Ministry of Communications and Information Society
İspanya
Hollanda
Türkiye
Türkiye’nin e-codex projesindeki Yeri
Türkiye Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemine (UYAP) sahip olduğu için diğer AB ülkeleriyle birlikte bu e-codex Projesinin üyelerinden birisidir.
Adalet Bakanlığı Mahkemeler ve ceza infaz kurumları dahil olmak üzere Bakanlığın diğer tüm kurumları arasında oldukça iddialı bir bilgi sistemini uygulamak üzere Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemini geliştirmiştir. UYAP bu kurumlara, bilgisayarlar, ağ ve internet bağlantısı donanımlarını temin etmiş ve tüm mevzuat, Yargıtay kararları, adli kayıtlar, emniyetin adli verileri ve ordu kayıtlarına bu kurumların erişebilmesini sağlamıştır. Dolayısıyla, UYAP, Adalet Bakanlığının Merkez Teşkilatıyla birlikte tüm Mahkemeleri, Cumhuriyet Savcılıklarını ve Kolluk Birimlerini kapsayan bir elektronik ağdır
Türkiye e-hukuk alanında Avrupa çapında yürütülmekte olan e-codex projesinde yer almaktadır. Bu projenin genel olarak amacı, adalet sistemlerinin bütünleşerek elektronik ortamda haberleşmesini ve ulusal yargı sistemleri arasında ortak bir platform üzerinden karşılıklı işlem yapabilmesini sağlamak, yargısal dokümanların, karar ve bilgilerin alışverişini elektronik ortamda gerçekleştirmektir.
Çalışma Paketi 1 – Proje İdaresi ve Sürdürülebilirlik
ÇP1’in amacı, “projenin süresiyle kısıtlı olmasına rağmen” proje için işbirliğine dayalı ve yapıcı bir ortamın oluşturulmasıdır. Bu görev, daha çok yönetsel, hukuki ve idari bir görev olma da, ekip ruhunun ve Avrupa’nın geleceğine önemli ölçüde katkı sağlayacak pan-Avrupa gayretinin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
ÇP1 Proje yönetimi, kamuya açıklanacak nihai faaliyet raporunun hazırlanmasına kadar projenin günlük faaliyetlerinin pürüzsüz bir şekilde yürütülmesini amaçlamaktadır.
Bu çalışma paketinin faaliyetleri, esas olarak çeşitli hedefleri ve görevleri kapsadığı için çok katmanlıdır.
– Projenin hedefleri ve çıktılarının elde edilmesi açısından ortakların uyumlaştırılması
– Proje hedeflerinin gerçekleştirilmesi açısından kapasitelerin uyumlaştırılması
– Projenin köşetaşları ve amaçlarının gerçekleştirilmesi
– Yatay adli koordinasyon
– Avrupa Konseyi ve Komisyonunun katılımı
– İlerlemenin ölçülmesi ve izleme
– Yüksek kaliteli çıktıların zamanında elde edilmesi
– Proje çıktılarının kalite güvencesinin sağlanması
– Değişim yönetimi ve sürdürülebilirlik için erken risk tespiti ve risk azaltma yönetimi
– Sürdürülebilirliğe ilişkin rehberler
– Planlama, taahhüt ve bütçe kısıtlamalarını dikkate alma
– Topluluk fonlarının dağıtımı ve sözleşmelerin güncellenmesi gibi genel proje idaresi
– Avrupa Komisyonuna raporlamanın yapılması
– ÇP2 ile yakın işbirliği içerisinde dış ilişkilerin koordinasyonu
Çalışma Paketi 2 – İletişim
ÇP2’nin uzun vadeli vizyonu, çeşitli paydaşları bir araya getirerek e-Adalet alanında bir uygulama topluluğu oluşturmaktır. Pilot uygulamanın başarısı, sürdürülebilirliği sağlamak için ekosistemin kalitesi ve yanıt verebilirliği ile olmazsa olmaz şartlara yüksek ölçüde bağlıdır.
Uygulama açısından ifade etmek gerekirse, iki farklı iletişim türü teşvik edilecektir: projenin hedefleri, köşetaşları ve sonuçları hakkında farkındalık yaratmak açısından bilgilerin itilmesi ve diğer Üye Devletler, AK, Konsey, Yargı aktörleri, standardizasyon kuruluşları, endüstri, (son) kullanıcılar ve diğer projeleri içeren konsorsiyum dışı paydaşlardan bilgilerin ve tavsiyelerin alınması açısından bilgilerin çekilmesi. Proje dışındaki Üye Devletlerin dahil edilmesi bağlamında, e-CODEX, Avrupa e-Adalet Portalı uzman grubu gibi mevcut gruplar faydalanacaktır.
Buna ilave olarak, projenin başarısı yine ölçeklenebilirlik açısından ölçülecektir: diğer adli ticari davaların kapsanması adli iş analizleri, ilave ülkelerin dahil edilmesi vs. Burada, paydaşlar tarafından çözümlerin kabul görmesi, bu iddialı amacın gerçekleştirilmesinde kilit bir başarı faktörü olacaktır.
ÇP2’nin genel hedefi, e-adalet projesinin çevresinde sürdürülebilir bir ekosistem oluşturmaktır. Avrupa genelinde projenin hedefleri ve başarıları hakkında zaman içerisinde en fazla farkındalığın yaratılması kritik bir başarı faktörüdür. e-Adalet projesi, faaliyetlerini pazarlamalı ve aynı zamanda paydaşlardan geribildirim almalıdır.
ÇP2’nin amacı, proje hakkında farkındalığı artırmak ve bilgi havuzuna erişimi sağlamak amacıyla ihtiyaç duyulan katılımı ve uyumlaştırma faaliyetleri yapılandırmak ve kolaylaştırmaktır.
İletişim herkesin işidir. BU ÇP2, e-Adalet projesinin ortaklarını aşağıda belirtilen hedeflerin yerine getirilmesinde üzerlerine düşen görevleri icra etmeleri konusunda güçlendirecektir.
– Ortakların ülkelerinde e-Adalet projesini tanıtan ulusal farkındalık yaratma stratejilerinin takip edilmesi
– İlgili kilit paydaşların ve düşünce liderlerinin haritasını çıkararak ve gerekli paydaşların ve uygulama topluluklarının katılımını sağlayarak proje katılımcılarının ötesinde koordinasyonun sağlanması
– Belirlenen toplulukların katılımını sağlamak için değer önermesinin belirlenmesi: kullanıcılar, işletmeler, BT ve yazılım geliştiriciler, konsorsiyum dışındaki ülkeler vs. Bu sayede siyasi, kurumsal veya teknik düzeylerde geliştirilen çözümlerin gerçeklik kontrolünün yapılması sağlanacaktır.
– Geçmişteki benzer projelerden derslerin çıkarılması ve bu projelerde geliştirilen çözümlerin benimsenmesi ve dolayısıyla mevcut ulusal yargı sistemleri arasında birlikte çalışabilirliği gerçekleştirmek için BİT destekli süreçlerin faydalarının en azami düzeye çıkarılması
– Projenin sahiplenilmesi ve sürdürülebilirliğini garanti altına almak amacıyla gelecekte daha geniş ölçekte yaygınlaştırılabilecek tercih edilen bir çözüm konumuna getirilmesi.
Ayrıca, proje dahilindeki tüm Üye Devletlere e-Adalet mesajının devletin ilgili kademelerine ve yerel paydaşlara iletilmesi konusunda belirli bir sorumluluk verilecektir. Bunun görünürlüğü ve projenin geliştireceği hizmetlerin etkisini artırmak üzere yetki ikamesi açısından değerlendirilmesi gerekmektedir.
Ülke içi iletişim de projenin çözümlerinin ulusal ve diğer yerel idareler tarafından sahiplenilmesi ve sürdürülebilirliğini garanti altına almada atılacak ilk adımlardan biri olacaktır. ÇP2, Üye Devletleri iletişim faaliyetleri konusunda duyarlı hale getirecek ve ülkeleri ilgili iletişim ve pazarlama materyalleri ile “proje düzeyinden” destekleyecektir
Bu ülke içi yaklaşım, aşağıda sıralanan geniş yelpazedeki paydaşların katılımını sağlamakla yakından ilgilidir.
– Üye Devletler
– Diğer Büyük Ölçekli Pilot Uygulamalar
– Hukuk topluluğu (örneğin, Avukatlar, Noterler, Mahkemeler, EUROJUST, vs.)
– Avrupa Komisyonu, Adalet Genel Müdürlüğü (DG JUST), Bilgi Toplumu ve Medya Genel Müdürlüğü (DG INFSO), Bilişim Genel Müdürlüğü (DGIT) vs dahil Avrupa kurumları
– BT endüstrisi
– Standart Kuruluşları
– Kullanıcılar
– Medya
– Araştırma Topluluğu
Avrupa kurumlarıyla irtibatın sağlanması, Avrupa e-Adalet Portalı uzman grubu, DG JUST ve JAI Konseyi ve aynı zamanda E-Devlet Stratejisi ve CIP programının sahibi olan DG INFSO ile aktif bir işbirliğinin kurulmasında çok önemli bir adım olacaktır. Bu işbirliği faaliyetleri projenin Koordinatörü tarafından fiili olarak ve ayrıca ilgili kurumlarla (gayri) resmi olarak ve sıklıkla düzenlenecek toplantılar aracılığıyla gerçekleştirilecektir.
ÇP2’de, kurumsal, yasal ve örgütsel sorunların giderilmesi ve BT çözümlerinin etkilerini ve somut sürdürülebilirliğini değerlendirmek amacıyla kurumsal ortamların ve Üye Devletlerde kullanılan teknolojilerin irdelenmesi önem arz etmektedir.
ÇP2 ile ilgili genel görevler ve söz konusu paydaş grupları aşağıda yer alan Çalışmanın Tanımı bölümünde açıklanmıştır
Çalışma Paketi 3 – Pilot Uygulama ve Deneyim
ÇP3, e-Adalet hizmetlerinin e-Adalet Eylem Planının amaçlarının gerçekleştirilmesine nasıl katkı sağlayacağını gösterecek ve ölçecektir. Bu çalışma, geliştirilen ölçütlerin, modüllerin ve sistemlerin geçerliliğinin doğrulanması ile gerçekleştirilecektir. “Bu çalışma, çeşitli ticaret/hizmet davaları ve Avrupa genelindeki ülkeleri kapsayacak gerçeklik kontrolüdür”.
Projede geliştirilecek pilot uygulamalar, e-Adalet alanındaki ticaret davalarını, örneğin başka bir Üye Devlette yer alan bir kişi aleyhine dava açılması veya hukuk kurumları arasında sınır aşan davalarda verilerin paylaşılması ya da adli kovuşturmalarda video konferansın kullanılmasını destekleyecektir. Bu çakışmada aşağıdakiler yer almaktadır:
– Gerçek yaşam ortamlarında vatandaşlar ve işletmeler için karışıklı çalışabilir ve kullanımı kolay e-Adalet çözümlerinin test edilmesi;
– Pilot uygulamaların değerlendirilmesi;
– E-Adalet hizmetlerinin faydasını en azami düzeye çıkarmak amacıyla diğer AB girişimleriyle işbirliği içerisinde olunması;
– Diğer ticari davalara ve mesleklere ölçeklenebilirliğin sağlanması için rehberlerin geliştirilmesi
Pilot uygulamaları yürütmek amacıyla kullanılan yapı taşlarının test öncesi aşaması ve aynı zamanda operasyonel aşamada, bu pilot uygulamalarının azami düzeyde geliştirilmesi için katkıda bulunan Çalışma Paketlerine geri bildirim döngüsü sağlanacaktır. Operasyonel aşamada, müşterilerden de ilave olarak geribildirimler alınacaktır.
ÇP3’ün genel amacı, diğer ÇP’lerde geliştirilen e-bileşenler temelinde e-Adalet Hizmetlerini uygulamak ve test etmektir. e-Adalet hizmetleri, Haziran 2007 tarihinden bu yana uygulanmakta olan Komisyon Avrupa e-Adalet portalına ilişkin e-Adalet eylem planı ve sonuçları temelinde geliştirilmiştir.
İlave olarak, ÇP3’ün amacı, Üye Devletler arasında veya pilot uygulamaya katılan ICT PSP Avrupa Topluluğu üyesi ülkeler arasında hizmetin birlikte çalışabilirliğini göstermektir.
Pilot uygulama aşamasının bir kısmı 12 aylık operasyonel aşamadan oluşmaktadır. Operasyonel aşama, birlikte çalışabilir hizmetler ve teknolojilerinin gerçek yaşam ortamlarında işlev gösterdiği bir durum olarak tanımlanmaktadır. Testler tekrarlanan döngüler aracılığıyla geliştirme sürecinde herhangi bir zamanda gerçekleştirilebilecektir. Testlerin amacı, uygulamanın tanımlanan tüm şartları karşıladığının geçerlenmesi ve doğrulanmasıdır. Diğer bir ifadeyle ‘Uygulama kendinden bekleneni gerçekleştirmekte midir ve ihtiyaç duyduklarını yapabilmekte midir?’. Operasyonel aşamada, müşterilerin geribildirimi eklenecektir.
Özetle, Pilot aşamasının hedefleri aşağıdaki gibidir:
– İşlevsel olmayan şartları ve genel çözüm için sistem spesifikasyonlarını tanımlamak
– Pilot aşamada ve ÇP4 ila 6 çerçevesinde geliştirilen modülleri test etmek
– Genel tasarım ve ÇP7’de yapılacak modüllerin teknik kalite değerlendirmesi için girdi sağlamak
– Süreçleri tanımlamak ve uygulama, operasyon ve devamlılık için rehberler geliştirmek
– Ulusal düzeyde çözümün pilot ortamını oluşturmak için zemin hazırlamak
Çalışma Paketi 4 – Kimlik ve e-İmza
Çalışma Paketi 4, sınır aşan e-Adalet uygulamalarında birleştirilmiş elektronik kimlik ve imza doğrulamasının kullanılmasıyla güvenli elektronik iletişimi sağlayacaktır.
Yapı taşları olarak, bu uygulama aşağıdakilere yönelik spesifikasyonlardan oluşacaktır
– Ulusal kimlik çerçevelerinin birleştirilmesi
– Mesaj alıcılarının tespit edilmesi
– Rol semantiği ve haritasının çıkarılması
– İmzaların uygulanması ve doğrulanması
– İmza doğrulamanın birleştirilmesi
Bu çalışmaların hepsi pilot uygulamalarla gerçekleştirilecek, test edilecek ve gösterilecektir. Mümkün hallerde, bu uygulama mevcut ulusal eID altyapılarını kullanacaktır. Eğer sadece kaçınılmazsa ilave altyapılar geliştirilecek veya analiz edilecektir.
İmzaların karşılıklı tanınması için, üye devletler arasında sözleşme veya anlaşmaların yapılması gerekebilir. Bu hukuki unsurların genel çerçevesi, Hukuk Koordinatörü ile yakın işbirliği içerisinde belirlenecektir.
Kullanıcıların kimlik, sınır ötesindeki ilgili görevleri ve haklarının denetimlerinin yaygınlaştırılması suretiyle, vatandaşlar ve yargı arasındaki iletişim süreçlerinin güvenlik ve güvenden ödün vermeden elektronik iletişim ortamlarının kullanılmasıyla hızlandırılmasını sağlayacaktır. Adalet uygulamaları arasında, uygulama ve ulusal sınırlar arasında güvenli belge paylaşımı ve süreç otomasyonu sayesinde etkinlik daha fazla artırılacaktır.
Bunun için yerine getirilmesi gereken kritik şartlardan biri, katılan Üye Devletlerin diğer ülkelerin e-Kimlik sisteminde kimlik denetimi yapılan kullanıcıları karşılıklı tanıma ve bu kullanıcılara güvenme ve bu kullanıcılara kendi uygulamaları bünyesinde tekabül edecek bir rol atama istekliliği ve kabiliyetidir (hukuki çerçeve dahilinde). Rollerin kategorilere ayrılmasının hiçbir suretle evrensel olmamasından ve belirli bir role atanan yetki ve hakların tüm ülkelerde aynı olmamasından dolayı belirli bir zorluk ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla, e-Adalet uygulaması içerisinde belirli görevleri yerine getirecek kişiler (gerçek ve tüzel) için yeterli ve gerekli rollerin ve hakların alt gruplarını belirleyebilmek, projenin başarıya ulaşması için vazgeçilmez bir gerekliliktir.
Pilot uygulamalarda, bu faydalar, (seçilen pilot uygulamaya bağlı olarak) küçük davalar veya kayıtlardan bilgilerin alınması gibi sınır aşan süreçlerde işlem sürelerinin azalması şeklinde görünür hale gelecektir. Birleştirilmiş kimlik denetimleri ve özellikle rol haritalarının sonucu, bir ülkede belirli bir görevi ifa etme yetkisi olan kişilerin (noter gibi) başka bir ülkede tekabül eden bir görev için izin verilen eylemleri yerine getirebilmesidir. İmzaların birleştirilmiş şekilde doğrulanması ile, kişilerin elektronik imzası (kişinin kendi ülkesinde verilen bir sertifika ile) başka bir ülkede de tanınacaktır.
Bu projede belirtilecek hizmetler, çeşitli e-Adalet uygulamalarında kullanılabilecek ve etkileri daha sonra işlem (kimlik denetimi ve imza doğrulaması) sayıları açısından ölçülecektir.
ÇP4’ün genel amacı aşağıda sunulmuştur:
Aşağıdakileri içeren e-Adalet uygulamaları arasında veri paylaşımında bir Avrupa e-Kimlik çerçevesinin kullanılması için model geliştirmek
– AB karşılıklı çalışabilir D.I.M ve STORK projelerinde tanımlanan ve e-Adalet bağlamında kullanılması mümkün olan katmanları/ referans yapıları kullanarak sınır aşan kimlik denetimi platformu için (eID) pilot uygulamalar ve teknik belgelerin geliştirilmesi.
– Web hizmetleri aracılığıyla uygulama entegrasyonu
– Avrupa e-Adalet Portalında e-Kimlik’in muhtemel kullanımının gösterilmesi
e-Adalet Uygulamalarındaki görevlerin kullanımını, kimliklerle ilişkilendirilmelerini ve uygulamalar arasında haritasının nasıl hazırlandığını araştırmak. Bu çalışmada, sadece görev adlarının semantikleri değil aynı zamanda hem hukuki hem de teknik düzeydeki ilişkili yetki ve haklarının da göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
STORK/D.I.M gibi mevcut projelerin kapsamını incelemek
– AB düzeyinde E-Kimlik spesifikasyonları
– güvenlik (mevcut güvenli taşıma katmanlarının kullanımı)
– veri koruma yönetmeliklerine uygunluk
STORK/D.I.M projelerinden elde edilen sonuçları e-Adalet bağlamında özellikle
– Tüzel kişilerin kimliği (sadece gerçek kişilerin aksine) bağlamında uygulamak üzere gereken hallerde genişletmek
Açık standartların kullanımını değerlendirmek (OASIS WS-Trust, WS-Federation)
MS-s elektronik imzaların atılması ve geçerlenmesi dahil olmak üzere sınır aşan dijital imzaya yönelik bir çözüm geliştirmek üzere teknik belgeleri geliştirmek
Belgelerin ve işlemlerin doğruluğunu ve bütünlüğünü sağlamak.
Çalışma Paketi 5 – Belgelerin/Verilerin Paylaşımı, e Dosyalama ve e-Ödeme
ICT PSP Çalışma Programı, vatandaşlar, işletmeler ve hükümetler arasındaki iletişimi önemli ölçüde artırarak e-Adalet Hizmetlerinin pan-Avrupa sınır ötesi işlenmesinin pilotunun yapılmasını amaçlamaktadır.
ÇP5, vatandaşlar, işletmeler ve yargı idareleri gibi farklı bileşenleri birleştirerek bütün sürelerde belgeleri ve verileri yönlendirmek amacıyla halihazırda mevcut olan Avrupa standartlarını özetleyecek ve kullanacaktır.
ÇP5, diğer Avrupa BİT projelerinden elde edilen değerleri ve yapıtaşlarının kullanıldığı süreçlerde belgelerin ve verilerin paylaşılmasına yönelik birlikte çalışabilir bir katmana yönelik ortak bir yaklaşımla katılan Üye Devletlerin derin süreç bilgi birikimini ve analizlerini birleştirmektedir
Dolayısıyla ÇP5, manüel operasyonlara duyulan ihtiyacı azaltarak ve hatta ortadan kaldırarak sınır aşan adli kovuşturmalarda etkinliği artıracaktır. Yargı Uzmanları, birlikte çalışabilen ve daha etkili hale gelen yargı sistemleri sayesinde daha iyi bir şekilde desteklenecektir.
ÇP5, en başlangıçtan itibaren yeniden kullanılabilir varlıklar ve birlikte çalışabilir unsurlar oluşturan işletme süreç analizine yönelik SOA-tabanlı bir yaklaşım kullanarak ilgili amaçları gerçekleştirecektir.
ÇP5’in hedefi, belge ve veri paylaşımı için ve aynı zamanda nihai olarak gerekli olan eDosyalama ve eÖdeme Hizmetleri için birlikte çalışabilirlik şartlarını, gerekli standartları ve yeniden kullanılabilir yaklaşımları (süreçler, hizmetler) belirlemek amacıyla SOA-tabanlı bir bakış acısından farklı yargı alanlarındaki (sivil, cezai adalet, kayıtların birbiriyle bağlantılı hale getirilmesi) sınır aşan Avrupa süreçlerini incelemektir.
Belge/veri paylaşımı ve eDosyalama/eÖdeme Çalışma Paketi (ÇP5) ;
– Pilot uygulama adayları için kullanım durumları temelinde süreçlerin analizine
– süreç tanımlarına
– kullanım durumu tanımlarına
– veri ve belge paylaşımına
– şartların spesifikasyonuna
– süreç akışları kavramına
– teknik uygulamalar kavramına
– uygulamaya yönelik mevcut varlıkların doğrulanmasına
– standartların tanımına odaklanmaktadır.
Genel proje yapısı, farklı çalışma paketlerine ayrılmaktadır ve devam etmekte olan CIP projelerinden elde edilen mevcut yapı taşlarını (örneğin, potansiyel yapı taşları PEPPOL, STORK, SPOCS, e-Adalet Portalı veya “Avrupa Elektronik Ödeme Emri için Sınır Aşan Elektronik Dosyalama ve İletimi” isimli Avusturya projesi gibi finansman projeleri olabilir) dikkate alacaktır. ÇP5’te, bu çalışma belge ve veri paylaşımı kapsamında gerçekleştirilecektir. Genel teknik birlikte çalışabilirliğin sağlanması amacıyla bu varlıklar ve en iyi uygulamaların geliştirme faaliyetleri ile nasıl entegre edileceğine dair genel yönlendirme gerekli olacaktır. Ayrıca, ticari birlikte çalışabilirlik şartlarının karşılanmasını sağlamak amacıyla yüksek seviyeli süreç açıklamaları ve kullanım durumu tanımları toplanacak ve geliştirilecektir.
Çalışma Paketi 6 – Belge Standartları ve Semantikler
Birlikte çalışabilir Avrupa BT-Sistemleri aracılığıyla belge içeriği ve meta verilerin yorumlanması, adli işlemlerin sınır ötesinde daha etkili bir şekilde ilerlemesine yönelik önemli bir itici güç sağlayacaktır. Pilot uygulamalar, yapılandırılmış verilerin ve semantiklerin birlikte çalışabilir pan-Avrupa BT-Sistemleri aracılığıyla nasıl yorumlanacağını gösterecek ve dolayısıyla sınır ötesi işlemlerin etkinliğini artıracaktır. ÇP6, sınır ötesi süreçleri derinlemesine analiz ederek ve farklı ulusal sistemleri birbirine bağlamaya yönelik standartları geliştirerek ve programların haritasını çıkararak yorumlamayı etkileyen farklı Avrupa kültürleri ve sistemleriyle çalışacaktır. ÇP6’nın bu şekilde faaliyet göstermesinin sonuçları, aynı zamanda Üye Devlet ÇP6’nın standartlara dayalı birlikte çalışabilirlik yaklaşımının ilgili sonuçlarını yeniden kullandığı zaman ulusal yargı sistemlerinin modernleşmesini de tetikleyecektir.
Belge Standartları ve Semantikler Çalışma Paketi (ÇP6);
– Belgelerin ve meta verilerin içeriğinin ve semantiğinin analizi ve birlikte çalışabilirliğine
– Sınır ötesi işlemlere yönelik Ortak Standartlara
– Mevcut standardizasyon yaklaşımların kullanılmasına (örneğin Almanya’daki XJustiz veya Hollanda’daki EBV)
– Halihazırda mevcut çözümlerin yeniden kullanılmasına (örneğin SEMIC tarafından yaygınlaştırılan) odaklanmaktadır.
ÇP5 elektronik belgelerin ve meta verilerin birlikte çalışabilirliğini sağlarken ÇP6 da tüm Avrupa genelinde vatandaşlar, idareler ve işletmeler arasında sınır aşan işlemlerin birlikte çalışabilirliğini ve sadeleştirilmesini sağlamak amacıyla söz konusu belgelerin ve meta verilerin içeriği ve anlamıyla ilgilidir. ÇP6, bu alandaki mevcut ulusal ve Avrupa standartları ile (örneğin Almanya’daki XJustiz veya Hollanda’daki EBV) Avrupa projelerinden elde edilen sonuçları ve yapı taşlarını (örneğin PEPPOL) temel almaktadır.
Bu ÇP, belgelerin ve meta verilerin içeriklerinin tanınması ve yorumlanması alanında sınır aşan süreçlerde birlikte çalışabilirliği sağlamaya yönelik standartları tanımlamayı ve pilot çözümleri geliştirmeyi amaçlamaktadır. “Makineler tarafından anlaşılabilir” içeriklerin paylaşımını standardize ederek, birlikte çalışabilirlik önemli ölçüde iyileştirilecektir. Ayrıca otomatik ve etkin işleme kolaylaştırılacaktır.
Çalışma Paketi 7 – Mimari
ÇP 7, bu kapsamdaki diğer çalışma paketlerini desteklemektedir. Bu çalışma paketinin sonuçları, seçilen pilot uygulamalar için yeniden kullanılabilen bir temel sunacak ve pilot uygulamanın kapsamının da ötesinde gelecekteki uygulamalara yönelik rehberler olarak kullanılabilecektir. Genişletilebilen bir mimari çerçeve sağlanarak, diğer yeni e-Adalet uygulamalarının yürütülmesi daha kolay hale gelecektir. Bu pilot uygulamanın mimarisi, gelecekteki hizmet geliştirmeleri için örnek teşkil etmelidir.
Mimari çalışma paketi (ÇP7); ortak spesifikasyonların ve yapı taşlarının
– mimarisine,
– tasarımına ve
– geçerlilik doğrulamasına odaklanmaktadır
Genel proje yapısı, farklı çalışma paketlerine ayrılmıştır ve devam etmekte olan CIP projelerinden elde edilen mevcut yapı taşlarını (örneğin potansiyel yapı taşları PEPPOL, STORK, SPOCS, e-Adalet Portalı veya “Avrupa Elektronik Ödeme Emri için Sınır Aşan Elektronik Dosyalama ve İletimi” isimli Avusturya projesi gibi finansman projeleri olabilir) ve ulusal projeleri dikkate alacaktır. Dolayısıyla, genel teknik birlikte çalışabilirliğin sağlanması amacıyla bu varlıklar ve en iyi uygulamaların geliştirme faaliyetleri ile nasıl entegre edileceğine dair genel yönlendirme gerekli olacaktır. Ayrıca, ticari birlikte çalışabilirlik şartlarının karşılanmasını sağlamak amacıyla yüksek seviyeli kullanım durumu tanımları yapılmaktadır.
Bu Çalışma Paketinin lideri, yapı taşlarının mimari entegrasyonundan sorumludur. Mimari yönetişim yapısı oluşturulacaktır.
ÖRNEK SORU:
1-Aşağıdakilerden Hangisi e-Codex projesine üye ülkelerden biridir?
A) Mısır
B) Japonya
C) Kuzey kore
D) Rusya
E) Romanya
Doğru Cevap:E
2-Aşağıdakilerden hangisi e-codex çalışma paketlerinden biri değildir?
A. Kimlik ve e-imza
B. E-Ticaretin Düzenlenmesi
C.Belge Standartları ve Semantikler
D. Belgelerin ve Verilerin Paylaşımı
E.Pilot Uygulama ve Deneyim
Doğru cevap: B
3-Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A.ÇP2 e-adalet projesi çerçevesinde sürdürülebilir bir ekosistem oluşturmayı hedefler.
B.ÇP3’ün genel amacı diğer ÇP’lerde geliştirilen e-bileşenler temelinde e-adalet hizmetlerini test edip uygulamaktır.
C.ÇP7 Proje için işbirliğine dayalı ve yapıcı bir ortamın oluşturulmasını amaçlar.
D.ÇP7 diğer çalışma paketlerini destekleyecek kapsamda bir pakettir.
E.ÇP4 e-adalet uygulamalarında birleştirilmiş elektronik kimlik ve imza doğrulamasının kullanılmasıyla güvenli elektronik iletişimi sağlamayı amaçlar.
Doğru cevap: C
Bu ders notları ve tüm içeriği ile ilgili Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleriyle korunan mali (İşleme, yayma, çoğaltma, temsil, İşaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı) ve manevi fikri hakların tümü Avukat Öğretim Görevlisi Özge EVCİ ERALP’e aittir. Bu ders notları izinsiz çoğaltılamaz, yayımlanamaz ve izin alınmadan kullanılamaz, internet sitelerinde yayınlanamaz.
Av.-Öğretim Görevlisi Özge Evci Eralp 2023-2024