2022 Kira Artış Oranları ve Kanuni Düzenlemeler

Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları:

Kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiracı aleyhine değişiklik yapılamaz.(TBK MADDE 343)

Kira Bedelinin Belirlenmesi

Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira. yılında tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. (17/1/2019 tarihli ve 7161 sayılı Kanunun 56 ncı maddesiyle, bu maddenin birinci ve ikinci fıkrasında. yer alan “üretici fiyat endeksindeki artış” ibareleri “tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim” şeklinde değiştirilmiştir.)

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının tüketici fiyat. endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan. uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından tüketici fiyat .endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.

Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parasının .Kıymetini Koruma Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak şartıyla, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak yukarıdaki fıkra hükmü uygulanır. (TBK MADDE 344)

Dava Açma Süresi Ve Kararın Etkisi

Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava her zaman açılabilir.

Ancak, bu dava, yeni dönemin başlangıcından en geç otuz gün önceki bir tarihte açıldığı ya da kiraya. veren tarafından bu süre içinde kira bedelinin artırılacağına ilişkin olarak kiracıya yazılı bildirimde bulunulmuş olması koşuluyla, izleyen yeni kira dönemi sonuna kadar açıldığı takdirde, mahkemece belirlenecek kira bedeli, bu yeni kira döneminin başlangıcından itibaren kiracıyı bağlar.

Sözleşmede yeni kira döneminde kira bedelinin artırılacağına ilişkin bir hüküm varsa, yeni kira döneminin sonuna. kadar açılacak davada mahkemece belirlenecek kira bedeli de, bu yeni dönemin başlangıcından itibaren geçerli olur. (TBK MADDE 345)

Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava 6100 Saylı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 4. maddesine göre Sulh Hukuk Mahkemeleri’nde açılabilmektedir.

Kiracı Aleyhine Düzenleme Yasağı

Kiracıya, kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemez. Özellikle, kira bedelinin zamanında ödenmemesi hâlinde ceza koşulu ödeneceğine veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına ilişkin anlaşmalar geçersizdir.(TBK MADDE 346)

Zaman Aşımı

Kira bedelleri, anapara faizleri ve ücret gibi diğer dönemsel edimler beş yıllık zamanaşımına tabidir. (TBK MADDE 147)

TÜİK Verileri

Kira Sözleşmesinin Yenileneceği Ay	TÜİK On İki Aylık Ortalamalara Göre ÜFE Oranı
Haziran 2020	%9,14
Mayıs 2020	%10,87
Nisan 2020	%12,61
Mart 2020	%14,18
Şubat 2020	%15,71
Ocak 2020	%17,56

Kira Sözleşmesinin Yenileneceği Ay	TÜİK On İki Aylık Ortalamalara Göre TÜFE Oranı
Temmuz 2020	%11,88
Ağustos 2020	%11,51
Eylül 2020	%11,27
Ekim 2020	%11,47
Kasım 2020	%11,74
Aralık 2020	%12,04
Ocak 2021	%12,28
Şubat 2021	%12,53
Mart 2021	%12,81
Nisan 2021	%13,18
Mayıs 2021	%13,70
Haziran 2021	%14,13
Temmuz 2021	%14,55
Ağustos 2021	%15,15
Eylül 2021	%15,78
Ekim 2021	%16,42
Kasım 2021	%17,09
Aralık 2021	%17,71
Ocak 2022	%19,60
Şubat 2022	%22,58
Mart 2022	%25,98
Nisan 2022	%29,88

Sonuç

- 17/1/2019 tarihli ve 7161 sayılı Kanunun 56 ncı maddesiyle yapılan. değişikliğe göre 17.01.2019 tarihinden itibaren Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları,bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki on. iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa hâkim tarafından belirlenir. (TBK MADDE 344)

Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde 12 aylık ortalama TÜFE oranına göre hâkim tarafından belirlenir. (TBK MADDE 344)

- Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz.(TBK MADDE 344)
Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava her zaman açılabilir. (TBK MADDE 345)
- Kira Tespitinde açılacak davada 5 yıldan daha az sürmüş olan bir kira sözleşmelerinde, Taraflarca bu konuda. bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek. koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir. (TBK MADDE 344)
- Kira bedelinin tespiti davası eğer 5 yıldan daha fazla sürmüş olan bir kira sözleşmesine dayanarak açılıyorsa yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim. oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. (TBK MADDE 344)
- Kira bedelinin belirlenmesine ilişkin dava 6100 Saylı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 4. maddesine göre Sulh hukuk mahkemeleri’nde açılabilmektedir.
Kiracıya, kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemez. (TBK MADDE 346)
Kira bedelleri, anapara faizleri ve ücret gibi diğer dönemsel edimler beş yıllık zamanaşımına tabidir. (TBK MADDE 147)