Türk Hukukunda Dernekler:

Türk hukukunda dernekler 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “TMK” 56 vd. maddelerinde, 5253 Dernekler Kanunu ve ilgili yönetmeliklerde düzenlenmektedir.

Derneklerin yurt dışında kurulması, TMK kapsamında “Uluslararası faaliyet” .başlığı altında 91. maddede ve Dernekler Kanunu’nda ise 5. maddede düzenlenmiş “Dernekler, tüzüklerinde gösterilen amaçları gerçekleştirmek üzere uluslararası faaliyette ve işbirliğinde bulunabilirler, yurt dışında şube açabilirler ve yurt. dışında kurulmuş dernek veya kuruluşlara üye olarak katılabilirler” şeklinde ifade edilmiştir. 

Ayrıca Dernekler Kanunu’nda 21. maddede derneğin yurt dışına yardım. yapması düzenlenerek “Yurt dışına yapılacak yardımlar ise, yardım yapılmadan önce dernekler tarafından mülki idare amirliğine bildirilir. Bildirimin şekli ve içeriği ile yurt dışına yapılacak yardımlara ilişkin usul ve. esaslar yönetmelikte düzenlenir” denilmiştir.

Avrupa Ülkelerinde Dernekler:

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 11. maddesine göre sadece. sendika kurma hakkına açıkça atıfta bulunulsa da, dernek kurma hakkı, örgütlenme özgürlüğü hakkının özünde yer almaktadır. Resmi olmayan örgütlenmeler de 11. maddede öngörülen korumadan faydalanabilmekle birlikte, yasal kişiliklerinin .bulunmaması, işleyişlerini ve faaliyetlerini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. 11. maddede güvence altına alınan hak, sadece bir örgütlenmenin kurulmasıyla sınırlı. olmayıp, söz konusu örgütlenmeyi faaliyet süresi boyunca da koruma altına almaktadır. (Kaynak)

Apostil Nedir?

Apostil, bir belgenin gerçekliğinin tasdik edilerek başka bir ülkede yasal olarak kullanılmasını sağlayan bir belge onay sistemidir. Apostil’in kuralları 6 Ekim 1961 tarihli Lahey Konvansiyonuyla tespit edilmiştir. Apostil kuralları yalnızca Lahey Konferansı’na üye veya taraf devletler arasında geçerlidir. (Kaynak)

Bosna-Hersek:

Yabancı bir sivil toplum kuruluşunun bir ofisinin veya şubesinin Bosna Hersek Adalet Bakanlığı Siciline kayıt talebine aşağıdaki belgelerin eklenmesi gerekir

  • İkamet edilen ülkedeki yabancı sivil toplum kuruluşunun sicilinden veya ikamet edilen ülkenin kanununun. tescil öngörmediği durumlarda, ikamet edilen ülkedeki yabancı sivil toplum kuruluşunun yetkili organı tarafından Apostil mührü ile tasdik edilmesi gerekmektedir; 
  • a) bendinde atıfta bulunulan kanıt, yabancı sivil toplum kuruluşunun yasal amaçları ve faaliyetleri hakkında bilgi içermiyorsa, yabancı sivil toplum kuruluşunun amaçlarının ve faaliyetlerinin neler olduğunu açıkça belirten tüzüğünün veya. diğer iç düzenlemesinin sunulması gerekir. 
  • Yabancı sivil toplum kuruluşunun yetkili organının Bosna Hersek’te. büro, şube veya diğer teşkilatlanma biçimlerinin açılabilmesi için aşağıdaki bilgilerin bulunması gerekir: 
  • Bosna Hersek’te yürütülecek ofis veya şubenin amaç ve faaliyetleri; 
  • Bosna Hersek’teki ofis veya şubenin yeri ve adresi;
  • Yabancı sivil toplum kuruluşunun .Bosna Hersek’teki ofisini veya şubesini temsil etmeye yetkili kişinin tam adı;
  • Bosna Hersek vatandaşlığının olması halinde yabancı sivil toplum kuruluşunun ofis veya şubesini temsile yetkili kişinin Nüfus Cüzdanının onaylı örneği; yabancı sivil toplum kuruluşunun ofis veya şubesini temsile yetkili kişi yabancı ise, pasaport ve Bosna Hersek’te oturma izninin onaylı örneği; 
  • Yetkili organ tarafından yabancı sivil toplum kuruluşunun ofis veya şubesini temsile yetkili kişinin tasdikli imzası;  
  • Ödenen idari ücretin kanıtı olmalıdır.

a), b) ve c) bentlerinde atıfta bulunulan ekler, yetkili organ tarafından, ikamet edilen .ülkenin Apostil mührü ile onaylanmalı ve yetkili mahkeme tercümanı tarafından Bosna Hersek’in resmi dillerinden birine tercüme edilmeli ve onaylanmalıdır.(Kaynak)

Fransa:

Kuruluş ve Kayıt İşlemleri

Fransa’da dernekler, önceden izin almadan veya bildirimde bulunmadan 1901 Yasası uyarınca serbestçe oluşturulabilir. 1971 Anayasası’nda derneklerle ilgili 1901 Yasası’ndan başka bir yasa düşünülemeyeceği belirtilmiştir. Bununla birlikte, tüzel kişilik elde etmek .isteyen dernek hem çevrimiçi olarak hem de bulunduğu idari bölge veya idari alt bölgede beyanda bulunabilir. On altı yaşına gelmiş herkes bir dernek kurulmasına katılabilir ve idaresinden sorumlu olabilir. Kanuna göre iki veya daha fazla kişi bir araya gelerek dernek kurabilmektedir. Dernek kurulum tutanağında kuruculardan istenen sadece 6 ibare zorunludur: Cinsiyet, adı-soyadı, adres, uyruk, görevi, meslek. Tutanakta yöneticilerin listesi de olması gerekmektedir. 

En az iki kişi hazırladıkları tüzüğü valiliğe sunar. Valiliğe başvurduktan 5-10 gün içinde alındı belgesi verilir, resmi gazetede yayınlanır. Derneğe banka hesabı açma hakkı verilir. Valiliğe beyan zorunlu değildir. Bu işlemi yapmadan da dernek kurulabilir. Ancak beyan yapılmadan dernek hukuki şahsiyet kazanmaz ve mülk sahibi olamaz. Fransa’da dernekler kendilerini Ulusal Dernekler Rehberi’ne (RNA) kaydedebilirler. Rehber web sitesinde yer alan veriler, İçişleri Bakanlığı Sivil Özgürlükler ve Adalet İşleri Müdürlüğü tarafından geliştirilmektedir. Kayıtlı STK’larla ilgili bilgiler, Sivil Özgürlükler ve Adalet İşleri Müdürlüğü bünyesindeki Dernekler ve Vakıflar Dairesinin sorumluluğundadır. (Kaynak)

Denetim

Derneklerin çoğu yasal olarak yıllık hesap defteri tutmak zorunda değildir. Ancak yetkililer tarafından talep edilmesi durumunda ibraz edebilmek için dernek içi hesap tutulması önerilmektedir. Yönetici değişikliği, tüzük değişikliği, amaç değişikliği, derneğin adının değişikliği ve adreste değişiklik durumlarında üç ay içinde bildirimde bulunmak gerekmektedir. Ancak bildirim yapılmazsa herhangi bir yaptırım uygulanmamaktadır.

Veri ve bilgilerin tescili ve temini için DERBİS gibi bir ana platform bulunmamakla beraber, dernekler için ayrıntılı bilgi ve formların bir araya getirmiş kamusal internet siteleri mevcuttur: https://www.service-public.fr/associations ve Fransa’daki STK’larla ilgili veri sağlamaya odaklanan https://dataasso.fr/ veri tabanları kullanılmaktadır. Fransa’da derneklere yönelik ulusal bir akreditasyon modeli mevcut değildir. Dernek kuruluşunda beyan esastır. Dernek tüzüğüne ve 1901 Yasası’na uygun hareket etmek önemlidir. Beyan işlemi valiliklere yapılmaktadır. Kamu yararına olarak adlandırılan dernekler dışında bir denetleme mekanizması kurulmamıştır. Bir dernek hakkında şikâyette bulunulduğunda, şikâyet yargının devreye girmesi ile çözümlenir.(Kaynak)

Tanınan Vergi Muafiyetleri ve Kamu Yararı Statüsü

Neredeyse tüm bakanlıklar STK’lara finansal ve/veya başka tür destek .sağlamaktadır. Bütçe, Kamu Hesapları ve Kamu Hizmeti Bakanlığı web sitesinde yayınlanan “Dernekler İçin Devlet Mali Girişimleri” adlı yıllık raporda, tüm mali desteğin dokümantasyonu bulunabilir. Raporda yıllık bütçe çalışma alanlarına göre ayrılmıştır ve yıl boyunca her bir kurumun sağladığı kesin tutarı göstermektedir. Bir dernek, belirli kıstasları karşılaması durumunda kamu yararı statüsü talep edebilir. Bu talep İçişleri Bakanlığına iletilir. Söz konusu statünün onaylanması işleminde Danıştay aktif rol alır.(Kaynak)

  • Fransız Vergi Kanunu’na göre vakıflar çeşitli vergi indirimlerinden yararlanabilirler;
  • Üyeler, varlıkları ve harcamaları dahil olmak üzere vakfın üzerinde tam kontrole sahiptir;
  • Fransa’da vergi ve emlak planlaması amacıyla da vakıflar kurulabilir;
  • Fransa’da vakıfların diğer aile üyelerini de işe almasına izin verilir;
  • Fransız hukuku, çeşitli amaçlar için kurulabilecek çok çeşitli vakıflar sağlar.(Kaynak)

İspanya:

Kuruluş

50/2002 Kuruluş Yasası (LF), 7. Maddeye göre vakıflar İspanya’daki faaliyetlerini düzenli .olarak sürdürürlerse, vakıf siciline tescil için İspanya topraklarında bir ofis bulundurmalıdırlar. Yabancı ofislerin, yetki belgesi alabilmesi Vakıflar Siciline tescil işlemini başlatmak için geçerli olarak oluşturulmuş kendi ulusal Kanunlarında. sıralanan şartları yerine getirdiklerini göstermelerine bağlıdır.

Vakıf, kuruluşu için aşağıdakileri sağlamalıdır;

a) Vakfın amaçları belirtmeli.

b) Yabancı vakfın, menşe ülkesinde vakıf hukukuna göre doğru teşkil edilip edilmediğini gösteren belgeleri iletmeli.

c) Vakfın İspanya’daki yabancılar dairesinin kuruluşuna ilişkin anlaşmayı içeren kurul belgesini iletmeli.

d) “Yabancı bir vakfın şubesi” terimleri de dahil olmak üzere ofisin adını belirtmeli.

e) İş adresi ve bölgesel faaliyet alanını belirtmeli.

f) Vakfın, İspanya’daki ilk ve temel amaçlarına ilişkin faaliyetlerin düzenli olarak yürütmeli,

g) Vakıf temsilcilerinin ve yönetim kurulu üyelerinin kimliğini belirtmeli.

h) İspanya topraklarındaki ilk eylem ve faaliyetler planı iletmelidir. (Kaynak)

İtalya:

Kuruluş ve Kayıt İşlemleri

İtalya’da kamu kaynaklarından yararlanmak isteyen STK’lar noter huzurunda kurulabilmektedir ve bunun .dışındaki STK’lar için kayıt olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bir kişi bile noter önünde bir dernek kurabilir. Bu nedenle kayıtlı ve kayıtsız olarak adlandırılan pek çok STK mevcuttur. Kayıt olmayan kuruluşlar ile ilgili devletin yürüttüğü herhangi bir denetsel işlem yoktur. Kayıtsız STK’lar herhangi bir fona başvuramaz ya da kurumsal banka hesabı açamazlar. Üçüncü Sektör Yasası’nın 32.maddesinin 1’nolu bendi ise Gönüllü Kuruluşları: yediden az olmayacak şekilde gerçek kişi ya da üç gönüllü kuruluştan oluşan, resmi olarak tanınan ya da tanınmayan birlik yapısında oluşturulmuş Üçüncü Sektör Kuruluşları şeklinde tanımlamaktadır. (Kaynak)

Denetim

Derneklerin denetimleri bölge idarelerinin yetkili ofisleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Faaliyetlerin meşruiyetini bölge idareleri, ‰5 Sisteminin denetimi Maliye Bakanlığı, diğer fon kaynaklarının denetimi ise fon veren kuruluşlar tarafından yapılır. Derneğe yapılan bağışlar dezavantajlı gruplar ve kamu yararında kullanıldıysa STK’lar için vergi muafiyeti geçerli olur. Bağış kaynağından bağımsız olarak STK’nın bu kaynağı nerede kullandığı önemlidir. Her harcama kaleminde bağışın nerede kullanıldığı üzerinde vergilendirme ve denetleme yapılır. Bu değerlendirme gelir idaresi tarafından yapılmaktadır.(Kaynak)

Tanınan Vergi Muafiyetleri ve Kamu Yararı Statüsü

Devlet, topladığı verginin ‰5’inden feragat ederek bu bütçeyi kâr amacı gütmeyen kuruluşlara aktarmaktadır. Senelik yaklaşık 350 milyon Euro’luk bir destek miktarından bahsedilmektedir. Eğer bir kuruluşun aldığı miktar 20.000 Euro’yu geçerse beyanname vermek zorundadır. 40.000 dernekten yaklaşık 2.000’i yıllık 20.000 Euro’dan fazla destek alabilmektedir. En fazla miktarı ağır hastalıklar, çocuk hastalıkları ve yaşlılar üzerine bilimsel çalışma yapan dernekler almaktadır. STK’lar ‰5 Sistemi için gelir idaresi ve bölge idarelerinden izin almadan listeye giremezler.

Kâr amacı gütmeyen kuruluş, faaliyetlerinden elde ettiği geliri yine faaliyetlerini devam ettirmek amacıyla kullanır. İtalyan sisteminde kâr amacı gütmeyen kuruluşlarda kamu yararına çalışma için Cumhurbaşkanlığı seviyesinde karar verilen özel bir statü yoktur. Fakat tüzel kişiler siciline kayıtlı olan tüm kuruluşlar İçişleri Bakanlığı ve bölge yönetimi seviyesinde karar verilerek kamu yararına çalıştıkları teyit edilir. Bu da yapılan faaliyet üzerinden gerçekleşir yani dernek değil derneğin yaptığı farklı faaliyetler esas olarak değerlendirilir. 

Derneğin yaptığı bir faaliyetin kamu yararına olduğu değerlendirilirse vergi avantajı sağlanır fakat diğer bir faaliyette öncelikli kamu yararı değerlendirilmeyebilir. Söz konusu değerlendirme özellikle Gelir İdaresi tarafından derneklerin yapmış olduğu gelir beyanları üzerinden yapılmaktadır.(Kaynak)

  • Kurumsal faaliyetler geliştiren  vakıflar bölgesel vergilerden tam muafiyetten yararlanabilirler ;
  • Vakıflar aracılığıyla geliştirilen kurumsal faaliyetler damga vergisinden muaftır ;
  • Sosyal hizmetler, hastane ve sağlık hizmetleri, eğitim, öğretim ve bakım hizmetleri veren  vakıflar katma değer vergisinden (KDV) muaftır ;
  • Bazı belediye vergileri vakıflara  uygulanamayabilir ve bu tür yapılar daha basit muhasebe prosedürlerinden de yararlanabilir.(Kaynak)

PORTEKİZ:

Kuruluş:

Portekiz’deki vakıflar , IRN (Instituto dos Registros e Notariado) ile kayıt altına alınır ve kayıt için aşağıdaki belgeler istenilmektedir:

  • Portekiz’deki vakfın  sahiplerinin adları  ile kimlik kopyaları ve iş adresiyle ilgili ayrıntılar;
  • Hayır kurumunun amacını ve fonların nereye yönlendirileceğini belirten belgeler;
  • Portekiz’deki dernek kurallarını içeren bir belge ;
  • Hayır kurumunun kira sözleşmesi. 
  • Herhangi bir yönetim organının üyesi olmayan yabancı gerçek kişiler vergi kimlik numarasını ibraz etmekten muaftır. (Kaynak)

 Portekiz’de yaklaşık 300 Euro’luk bir ücretle vakıf kurulabilir ve hayır kurumunun adının seçilmesi farklı bir ücrete tabi olabilir. Portekiz’deki bir vakfın veya kar amacı gütmeyen bir kuruluşun mali bir kimlik alması, gelecekteki işlemler için bir banka hesabına sahip olması gerekmektedir ve kurulur kurulmaz bir yönetim kurulu tarafından denetlenebilmektedir. (Kaynak)

Vakfa isim seçimi yapılırken aynı isimde başka bir vakıf olma ihtimaline karşı en az 5 tane isim seçilmelidir. Ulusal patent ofisinin sitesinden isim araştırması yapılabilmektedir. (Kaynak)

Portekiz’de bir vakfın tanınması:

Belgeler:

  • Dijital formatta vekaletname
  • Kalıcı sertifika veya ticari sertifika
  • Banka mevduat kanıtı
  • Detaylı varlık listesi
  • Malların kalifiye bir uzman tarafından değerlendirilmesi
  • Her mülkün kayıt durumunun kanıtı
  • Her mülkün arazi durumunun kanıtı
  • Devletin rüçhan hakkından vazgeçme hakkının kanıtı
  • Vakfa tahsis edilen mallar hakkında şüphe veya dava bulunmadığının beyanı
  • Vakfın kuruluşuna katılma yetkisi (kamu kurumu ise)
  • Kuruluşun tüzüğü ile tapu veya onaylı özel belgesi
  • gelecekteki yönetim organlarının üyelerinin listesi
  • Niyet beyanı veya IPSS olarak kayıt olmama
  • Cari yıl için faaliyet planı. (Kaynak)

SLOVENYA:

Kuruluş:

Bir sivil toplum örgütüne, aşağıda bulunulan statülerden verilebilir:

Kültür, eğitim, sağlık, sosyal güvenlik, aile politikası, demokrasinin gelişimi, ayrımcılığa karşı koruma, insan haklarının korunması alanlarında kamu yararına faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşu , engellilerin korunması ve insani faaliyetlerin yürütülmesi, kadın ve erkekler için fırsat eşitliğinin korunması, yaşlıların bakımı, devlette ve sivil toplumda bütünlük, tüketicinin korunması, gıda güvenliği ve güvenliği, gönüllülüğün teşviki ve organizasyonu, gençlik sektörü, turizmin teşviki, kültürel mirasın korunması, çevrenin korunması, doğanın korunması, mekansal planlama, hayvan sağlığı ve refahının korunması, tarım, ormancılık, kırsal kalkınma, spor, savunma, doğal ve diğer afetlere karşı koruma, yol güvenliği, uluslararası ilişkiler, dış ilişkiler, uluslararası kalkınma işbirliği, uluslararası insani yardım, hiçbir n-devlet kuruluşları, bilgi toplumunun gelişimi, bilim veya diğer alanlar.

Aşağıdaki koşulların karşılanması durumunda, bir sivil toplum kuruluşuna yukarıda bulunulan statüler verilir:

– Üyelerden müteşekkildir ve bu üyeler kamu hukukuna tabi tüzel kişiler değildir;

– Kamu yararına olan ve kuruluş belgesinde belirtilen bir faaliyette bulunması gerekir,

– Verilecek statü için başvuruda bulunmadan önce en az iki yıl aynı statüde faaliyet göstermiş olması gerekir;

– Başvurunun yapılmasından hemen önceki iki yıl içinde bulunduğu alandaki faaliyetlerinin başarılarını gösterebilir;

-Kamu yararına düzenli olarak faaliyetler yürütmeyi de içeren, alanında gelecekteki operasyonlara ilişkin en az iki yılda bir program hazırlamış olmalıdır;

– Büyük bir vergi suçu veya özellikle ağır bir suç için para cezası şeklinde nihai bir yaptırım uygulanmamış ve nihai olarak bir cezai suçtan mahkûm edilmemiş olamlıdır;

– Aleyhine herhangi bir iflas veya tasfiye davası açılmamış olmalıdır;

– Bir Kanunla öngörüldüğü takdirde diğer koşulları sağlamalıdır..

Kamu yararına faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarının elektronik ortamda bir sicili kamu hukuk kayıtları ve ilgili hizmetler için yetkili kuruluş tarafından, verme ve geri almaya yetkili bakanlıklardan alınan bilgilere dayalı olarak oluşturulur ve tutulur. Sicil, kamu yararına faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları hakkında önemli bilgilerin girilmesi ve kamuya duyurulması için tasarlanmıştır.

Sicil, kamu yararına faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları hakkında aşağıdaki bilgileri içerir:

kayıt numarası;

vergi numarası;

isim veya şirket ismi;

iş adresi;

yasal organizasyon şekli;

sicile giriş tarihi;

kamu yararına faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşu statüsü veren kararın numarası ve tarihi;

kamu yararına faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşunun statüsünün geri alınmasına ilişkin kararın numarası ve tarihi;

bireysel alanlarda statünün verildiği tarih;

bireysel alanlarda statünün geri alınma tarihi;

kayıttan çıkarılma tarihi;

kuruluşun kamu yararına faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşu statüsüne sahip olduğu alan veya alanlar;

kararın numarası ve kamu yararına faaliyet gösteren kuruluş statüsünde olan bir kuruluş olması durumunda kararı veren merciin adı veya bunun bir sivil toplum kuruluşu faaliyeti olduğunu belirten Kanunun başlığı.

Sicildeki bilgilerin doğruluğunu sağlayan yetkili bakanlığın adı ve bu Kanunun 20 nci maddesine göre bilgileri ve bu bilgilerdeki değişiklikleri sicile işleyen bakanlıktır.

İlgili bilgilerin doğruluğunu ve zamanında olmasını sağlamak amacıyla, kamu hukuk kayıtları ve ilgili hizmetlerden sorumlu kuruluş, sicil numarası, vergi numarası, adı veya şirket adı, iş adresi, yasal şekline ilişkin bilgileri aktarır. (Kaynak)

Hırvatistan: 

Kuruluş

Dernek en az 3 kurucu (üye) tarafından kurulmalıdır.

Dernek için bir isim seçerken, aynı isimde bir dernek olup olmadığını kontrol etmek gerekir. Mevcut derneklere Uprava.hr portalında göz atabilirsiniz .

Tüzük taslağının hazırlanmasından sonra kurucu meclis düzenlenir, ardından derneğin Devlet İdaresi’ne kaydı yapılır.

Dernek kaydı için gerekli belgeler şunları içerir:

  • Kurucu meclisin çalışma ve kararlarının kaydı
  • Sendikalar siciline kayıt prosedürünü başlatma kararı
  • Tüzük (2 nüsha)
  • Kurucuların listesi
  • Sendikanın kurucusu için mahkeme sicilinden alıntı
  • Belirli faaliyetlerin yürütülmesi için yetkili devlet idaresinin onayı
  • Kişisel kimliğin kopyası
  • 70 bin Kuna damga vergi.

Tüm belgeler, çoğunlukla organizasyonu temsil eden kişi tarafından doğrulanmalıdır.  Yeni kurulan tüm sendikalar, gelir miktarına bakılmaksızın, en az ilk 3 yıllık faaliyet dönemi için çift taraflı defter tutmak ve mali raporlarını Sayıştay’a sunmakla yükümlüdür.(Kaynak)

Sonuç

  • Bosna-Hersek’te dernek kurulabilmesi için;
    • Yabancı bir sivil toplum kuruluşunun bir ofisinin veya şubesinin Bosna Hersek Adalet Bakanlığı Siciline kayıt talebinde bulunması gerekmektedir.
    • Gerekli belgeler yetkili organ tarafından, ikamet edilen ülkenin Apostil mührü ile onaylanmalı ve yetkili mahkeme tercümanı tarafından Bosna Hersek’in resmi dillerinden birine tercüme edilmeli ve onaylanmalıdır.
  • İtalya’da kamu kaynaklarından yararlanmak isteyen STK’lar 
    • Noter huzurunda kurulabilmektedir ve bunun dışındaki STK’lar için kayıt olma zorunluluğu bulunmamaktadır.
    • Devlet, topladığı verginin ‰5’inden feragat ederek bu bütçeyi kâr amacı gütmeyen kuruluşlara aktarmaktadır. Senelik yaklaşık 350 milyon Euro’luk bir destek miktarından bahsedilmektedir. Faaliyetlerin meşruiyetinin denetimini bölge idareleri, ‰5 Sisteminin denetimi Maliye Bakanlığı, diğer fon kaynaklarının denetimi ise fon veren kuruluşlar yapmaktadır.
    • İtalya’da Dernekler, 
      • Bölgesel vergilerden tam muafiyetten yararlanabilmektedir, 
      • faaliyetleri kapsamında damga vergisinden muaf olmaktadır, 
      • sosyal hizmetler, hastane ve sağlık hizmetleri, eğitim, öğretim ve bakım hizmetleri veren  vakıflar katma değer vergisinden (KDV) muaf olmaktadır.
  • Fransa’da, 
    • Dernekler önceden izin almadan veya bildirimde bulunmadan 1901 Yasası uyarınca serbestçe oluşturulabilir. En az iki kişi hazırladıkları tüzüğü valiliğe sunar. Valiliğe başvurduktan 5-10 gün içinde alındı belgesi verilir, resmi gazetede yayınlanır. Derneğe banka hesabı açma hakkı verilir. Valiliğe beyan zorunlu değildir. Bu işlemi yapmadan da dernek kurulabilir. Ancak beyan yapılmadan dernek hukuki şahsiyet kazanmaz ve mülk sahibi olamaz.
    • Derneklerin çoğu yasal olarak yıllık hesap defteri tutmak zorunda değildir. Ancak yetkililer tarafından talep edilmesi durumunda ibraz edebilmek için dernek içi hesap tutulması önerilmektedir. Yönetici değişikliği, tüzük değişikliği, amaç değişikliği, derneğin adının değişikliği ve adreste değişiklik durumlarında üç ay içinde bildirimde bulunmak gerekmektedir. Ancak bildirim yapılmazsa herhangi bir yaptırım uygulanmamaktadır.
  • İspanya’da;
    • 50/2002 Kuruluş Yasası (LF), 7. Maddeye göre vakıflar İspanya’daki faaliyetlerini düzenli olarak sürdürürlerse, vakıf siciline tescil için İspanya topraklarında bir ofis bulundurmalıdırlar.
    • Yabancı ofislerin, yetki belgesi alabilmesi Vakıflar Siciline tescil işlemini başlatmak için geçerli olarak oluşturulmuş kendi ulusal Kanunlarında sıralanan şartları yerine getirdiklerini göstermelerine bağlıdır.
  • Hırvatistan’da;
    • Dernek en az 3 kurucu (üye) tarafından kurulmalıdır.
    • Dernek için bir isim seçerken, aynı isimde bir dernek olup olmadığını kontrol etmek gerekmektedir.
    • Tüzük taslağının hazırlanmasından sonra kurucu meclis düzenlenir, ardından derneğin Devlet İdaresi’ne kaydı yapılır.
  • Vergide yaptığı muafiyetler açısından İtalya, kuruluş ve denetim kolaylığı açısından Fransa daha avantajlı olabilmektedir.

Örnek Yabancı Dernek Tüzükleri:

Women in Law

Association for Digital Document Standards